De hormonale eb en vloed heeft invloed op de hersenen. Voor het eerst is de invloed van de hormoongetijden op hersenen onderzocht bij vrouwen. Met dit artikel probeer ik uit te leggen wat hormonen tijdens je menstruatiecyclus in je hersenen teweegbrengen. Je kunt het zien als een soort eb- en vloedsysteem, dat tijdens je menstruaties invloed heeft. Het is nu vastgesteld voor het eerst, daarom ben ik extra blij met de naam die ik mijn praktijk heb gegeven toen ik ermee startte. Nieuw Getij.
Hormonale eb en vloed
De constante eb en vloed van hormonen die de menstruatiecyclus sturen, heeft niet alleen invloed op je reproductieve systeem. De hormonen hervormen ook de hersenen, en een nieuwe studie heeft ons inzicht gegeven in hoe dit gebeurt.
Onder leiding van neurowetenschappers Elizabeth Rizor en Viktoriya Babenko van de Universiteit van Californië in Santa Barbara volgde een team van onderzoekers 30 vrouwen die menstrueerden gedurende hun cyclus. Waarbij ze in detail de structurele veranderingen documenteerden die plaatsvinden in de hersenen als hormonale profielen fluctueren. (Bron)
De resultaten, die nog moeten worden beoordeeld door vakgenoten, en wel al online staan, suggereren dat structurele veranderingen in de hersenen tijdens de menstruatie mogelijk niet beperkt zijn tot díe lichaamsdelen die verband houden met de menstruatiecyclus.
Witte stof
“Deze resultaten zijn de eerste die gelijktijdige hersenbrede veranderingen in de microstructuur en de corticale dikte van de menselijke witte stof rapporteren, die samenvallen met door de menstruatiecyclus aangedreven hormoonritmes“, schrijven de onderzoekers.
“Sterke hersen-hormoon interactie-effecten zijn mogelijk niet beperkt tot de klassiek bekende hypothalamus-hypofyse-gonadale-as (HPG-as) receptor-dichte gebieden.“
Kennis(gebrek) over menstruatie
Mensen die menstrueren zullen in de loop van hun leven ongeveer 450 menstruaties doormaken. Het is daarom belangrijk om te weten welke verschillende effecten ze op het lichaam kunnen hebben. Hoewel het iets is dat de helft van de wereldbevolking gedurende de helft van hun leven overkomt, ontbreekt het bijzonder genoeg aan onderzoek. (!) Dat is ernstig, want meer inzicht in de werking van je lichaam, geeft je rust en vertrouwen.
Het meeste onderzoek naar het hormonale effect op de hersenen is gericht op hersencommunicatie tijdens cognitieve taken, en niet op de feitelijke structuren zelf.
“Cyclische fluctuaties in HPG-ashormonen oefenen krachtige gedrags-, structurele en functionele effecten uit door acties op het centrale zenuwstelsel bij zoogdieren“, merken Rizor, Babenko en hun team op. “Toch is er heel weinig bekend over hoe deze fluctuaties de structurele knooppunten en informatiesnelwegen van het menselijk brein veranderen.”
Wat we nu wel weten:
Er is vastgesteld dat de microstructuur van witte stof – het vettige netwerk van neuronale vezels die informatie overbrengen tussen gebieden met grijze stof – verandert als gevolg van hormonale verschuivingen. Hormonale verschuivingen zijn bijvoorbeeld de puberteit, het gebruik van orale anticonceptie (de pil), geslachtsbevestigende hormoontherapie en postmenopauzale oestrogeentherapie (bij ons beter bekend als Hormoon Suppletie Therapie HST).
Het onderzoek
Om de menstruatiekloof in ons begrip aan te pakken, heeft het team MRI-scans van hun proefpersonen gemaakt tijdens drie menstruatiefasen. Je menstruatiecyclus bestaan uit twee tijdsdelen: de eerste fase loopt van het moment dat je menstruatie begint tot aan je eisprong. Dit heet ook wel de folliculaire fase. De luteale fase loopt dan vanaf je eisprong, totdat je menstrueert. De eisprong zelf is een moment op een dag, de andere twee fases duren gemiddeld zo’n 14 dagen. De onderzoekers keken voor dit onderzoek naar MRIscans van zowel de menstruatie, de ovulatie en de tweede fase, de mid-luteale fase. Bij elk van deze scans bepaalden de onderzoekers ook de hormoonspiegels van de deelnemers.
De resultaten toonden aan dat, naarmate de hormonen fluctueren, het volume van de grijze en witte stof ook verandert, evenals het volume van het hersenvocht.
Met name vlak voor de ovulatie, wanneer de hormonen 17β-estradiol en luteïniserend hormoon stijgen, vertoonden de hersenen van de deelnemers veranderingen in de witte stof, wat duidde op een snellere informatieoverdracht.
Follikelstimulerend hormoon, dat vóór de eisprong stijgt en de follikels van de eierstokken helpt stimuleren, werd in verband gebracht met een groter volume grijze massa.
Progesteron, dat stijgt na de ovulatie, werd in verband gebracht met een toename van het weefsel en een verminderd volume van het hersenvocht.
Meer kennis nodig
Wat dit precies betekent voor de persoon die de hersenen aanstuurt, is nu nog onbekend, maar het onderzoek legt de basis voor toekomstige studies, en misschien wel voor het begrijpen van de oorzaken van ongebruikelijke maar ernstige menstruatiegerelateerde geestelijke gezondheidsproblemen.
“Hoewel we momenteel geen functionele consequenties of correlaten van structurele hersenveranderingen rapporteren, kunnen onze bevindingen implicaties hebben voor hormoongestuurde veranderingen in gedrag en cognitie“, schrijven de onderzoekers.
“Onderzoek naar de relaties tussen hersenen en hormonen tussen netwerken is noodzakelijk om het functioneren van het menselijk zenuwstelsel op een dagelijkse basis, tijdens hormoonovergangsperioden en gedurende de hele menselijke levensduur te begrijpen.“
En dus ook tijdens de overgang. Ook de overgang telt twee lange fases met een korte middenfase. Met name in de eerste fase van de overgang, de peri-menopause, ervaren veel vrouwen klachten, sympotomen. Dat komt ook voor een deel omdat deze vrouwen vaak niet weten wat er aan de hand is. Ook die hiaten in de algemene kennis wil ik graag helpen ontmaskeren.
Overgangsconsult
Je kunt bij mij terecht voor een verpleegkundig overgangsconsult in Harlingen, Bolsward, Leeuwarden of op Terschelling. Boek zelf je afspraak in.